Onderdendam, op de grens van een groot aantal belangrijke Groningse waterwegen, werd door de gasbevingen flink beschadigd en dat activeerde een groep dorpsbewoners tot het oprichten van de werkgroep Houd Onderdendam Overeind! in 2013. De bevingsproblematiek bleek een goede aanleiding om de andere problemen die de dorpsbewoners op zich af zag komen – van versterking tot vergrijzing, van schadeherstel tot verduurzaming – in een overkoepelend plan aan te pakken. Door ‘brede dorpsgesprekken’ werd duidelijk wat de rest van de Onderdendammers belangrijk vond en welke ideeën er allemaal leefden. Met behulp van een enquête –gehouden in 2014– werd bovendien de schade, ideeën en zorgen van de bevolking geïnventariseerd. Bijgestaan door een architect en Groninger Dorpen leidde deze informatie tot een collectieve, integrale dorpsvisie, onder de titel ‘Onderdendam Zoo!’. Hierin werd een compleet toekomstplan voor het dorp uiteengezet, inclusief prioriteiten. Helaas kon dit plan maar zeer gedeeltelijk worden uitgevoerd omdat de NCG andere prioriteiten had.
Houd Onderdendam Overeind! opereerde al snel onder de vleugels van de Vereniging Dorpsbelangen Onderdendam. Gezamenlijk presenteerden ze in augustus 2016 het plan aan de eigen bevolking, de gemeenteraad en de Nationale Coördinator Groningen (Hans Alders), die het omarmde en in 2015 opnam in zijn eerste meerjarenplan (2016-2020). Onderdendam moest de proeftuin van Groningen worden, vond men.
In 2017 bleek echter dat de plannen van Onderdendam toch niet volledig door het NCG zou worden omarmd: de eerste versterkingsrondes gingen voorbij aan het dorp. Wel werd een betaalde ‘dorpsondersteuner’ aangesteld die de verschillende lopende projecten – zoals de vervangen van monumentale schoorstenen – bleef coördineren, en sindsdien zorg draagt voor het onderhoud en de uitvoering van de dorpsvisie. De grote sprong voorwaarts die Onderdendam gehoopt had te mogen maken, bleef uit – ondanks alle inspanningen.
