Wat moeten we doen als ons dorp een (toekomst)visie mist?

Laat je initiatief zo goed mogelijk aansluiten bij de dorps/toekomstvisie, is het advies dat al vaker viel. Maar wat als je dorp geen toekomstvisie heeft geformuleerd? Wat als deze verouderd is? En wat als jouw initiatief in geen enkel vakje van die visie past?

In sommige dorpen is er bijvoorbeeld wel een dorpsvisie, maar is deze al weer vele jaren oud. En sommige visies zijn wel erg vaag. Hoe kun je jullie project daarbij laten aansluiten? Een eerste optie is gewoon door te gaan met het uitwerken van een projectplan, ervan uitgaande dat Dorpsbelangen en je mededorpsbewoners zich wel achter je initiatief zullen scharen. De tweede optie is kijken of de dorps- of toekomstvisie uitgebreid of aangescherpt kan worden. Dat kun je aankaarten bij Dorpsbelangen en eventueel aan de rest van het dorp voorleggen tijdens een algemene vergadering van de vereniging of op de site van Dorpsbelangen. Vaak zul je merken dat je project te maken heeft met andere, lopende problemen en projecten. Woonprojecten hebben vaak met verkeer te maken, een dorpsmoestuin met duurzaamheid en zelfredzaamheid.

Deze tweede mogelijkheid – aanscherpen of uitbreiden van de dorpsvisie – is niet alleen belangrijk voor het dorp en de onderlinge samenhang, maar ook voor je eigen project. Gemeenten, bedrijven, subsidiegevers en instellingen hechten er vaak aan dat dorps- of gebiedsprojecten niet alleen door een paar individuen worden ondersteund, maar door een meerderheid van de dorpelingen. Een project dat niet door een groot deel van de bewoners wordt omarmd, wordt meestal met grotere scepsis bekeken dan een plan dat wel brede steun kent. Draagvlak is een van de belangrijkste voorwaarden voor goedkeuring en ondersteuning.

Bijvoorbeeld in:

Steendam

In november 2019 verscheen de eerste Dorpsvisie van Steendam die werd opgesteld door het bestuur van de Dorpsvereniging Steendam, met ondersteuning van Libau, een onafhankelijke adviseur op het gebied van ruimtelijke kwaliteit en cultureel erfgoed. Naast een beschrijving van de karakteristieken van het dorp en zijn omgeving werd er een visie gegeven op een zevental thema’s, variërend van openbare ruimte en verkeersveiligheid tot de samenwerking tussen dorp en overheid. Speciale themahoofdstukken waren gewijd aan de energietransitie en ‘aardbevingen en versterkingen’.

Bijzonder van de Blauwdruk is dat er zes ‘toekomstbeelden’ werden uitgewerkt in het document, variërend van ‘sociaal klimaat en leefbaarheid’ tot ‘Coöperatie’. 

Wat staat er in een dorps- of toekomstvisie?

Een dorps- of toekomstvisie bevat in ieder geval de volgende onderdelen:

  • Een schets van de geschiedenis en het ‘dna’ van het dorp: wat kenschetst je dorp en hoe is je dorp zo geworden als het nu is?
  • Een schets van het huidige dorp: wat is er bijzonder aan je dorp?
  • Een schets van het dorp en zijn omgeving. Hoe verhoudt het dorp zich tot buurdorpen, gemeente, provincie en elders?
  • Wat zijn zwakke en sterke punten van je dorp? Waarin onderscheidt het zich positief en negatief van andere dorpen (in de omgeving)?
  • Wat zijn de kansen en bedreigingen? Waarin zou je dorp zich nog verder kunnen ontwikkelen? Wat zijn de mogelijke problemen die in de (nabije) toekomst op het dorp af komen? Hoe kun je die problemen eventueel voorkomen?
  • Wat zouden de dorpelingen in de toekomst willen op het gebied van:     
    • Wonen: woningaanbod, bevingen/versterking, veiligheid, openbare ruimte     
    • Leefbaarheid: Natuur, milieu, verenigingsleven, cultuur, recreatie, toerisme     
    • Voorzieningen: Zorg, onderwijs, vervoer, winkels, energie     
    • Werk: Werkgelegenheid, bedrijvigheid, landbouw/veeteelt
  • Wat zijn de allerbelangrijkste wensen van het dorp voor de komende vijf of tien jaar? Geef prioriteiten.