Past dit initiatief in onze dorps- of toekomstvisie?
In sommige dorpen is men behoorlijk tevreden met hoe de situatie nu is: ideeën voor nieuwe dorpsprojecten komen niet zo vaak langs. Is ook niet zo erg. In anderen is de stroom aan initiatieven niet te stoppen. Vraag is hoe je als dorpsbestuurder kunt weten wat er nog ontbreekt. Of welke van die 1001 ideeën de beste is? De belangrijkste raadgever daarbij is de dorps- of toekomstvisie. Die is immers opgesteld als baken voor de toekomst van het dorp.
De dorpsvisie bevat meestal belangrijke aanwijzingen of het nieuwe plan in lijn is met de ideeën van de dorpsbewoners en de gemeente. Die laatste is immers politiek en bestuurlijk verantwoordelijk voor het dorp, maakt beleid en bestemmingsplannen, houdt toezicht op de woningbouw, geeft vergunningen af, is verantwoordelijk voor het onderhoud van wegen, terreinen en gebouwen en voert landelijke wetten uit. De gemeente helpt ook vaak de dorps- of toekomstvisie op te stellen.
Heb je geen dorps- of toekomstvisie? Dan is dit een goede gelegenheid om er een te maken (zie o.a. deze link). Merk je dat het voorgestelde initiatief niet in een thema, kader of toekomstvisie past? Leg dit voor aan het bestuur en eventueel aan de leden van de vereniging Dorpsbelangen. Misschien is het een goede gelegenheid om de dorps- of toekomstvisie nog eens goed tegen het licht te houden.
Deze laatste mogelijkheid – aanscherpen of uitbreiden van de dorpsvisie – is niet alleen belangrijk voor het dorp en de onderlinge samenhang, maar ook voor het welslagen van het project. Gemeenten, bedrijven, subsidiegevers en instellingen hechten er vaak aan dat dorps- of gebiedsprojecten niet alleen door een paar individuen worden ondersteund, maar door een meerderheid van de dorpelingen. Een project dat niet door een groot deel van de bewoners wordt omarmd, wordt meestal met grotere scepsis bekeken dan een plan dat wel brede steun kent.
Bijvoorbeeld in:
De buurdorpen Zandeweer, Doodstil en Eppenhuizen hadden lange tijd geen belangenvereniging voor hun dorpen. Omdat ook in deze drie dorpen ten zuiden van Uithuizen bevingen, schade-herstel en versterkingen aan de orde van de dag waren, vroeg de gemeente (destijds: Eemsmond) om een aanspreekpunt in de dorpen – een vereniging die de dorpsbevolking representeerde en waarmee overlegd kon worden. Want zonder belangenorganisatie is het lastig onderhandelen en worden kansen gemist, wist men.
Een inwoner van Zandeweerd besloot de uitdaging aan te nemen, samen met de beheerster van het dorpshuis. Ze gingen op bezoek bij alle bestaande verenigingen van de drie dorpen met de vraag of ze achter een gezamenlijke belangenorganisatie konden staan. Daarna kon de volgende stap gezet worden: het formuleren van een dorpsvisie waarmee de dorpelingen hun ideeën over de toekomst van het dorp uiteenzetten. In juli 2018 was het zover en werd deze dorpsvisie gepresenteerd in dorpshuis het Klokhoes. De drie dorpen konden weer naar de toekomst kijken – maar nu gezamenlijk – en de gemeente en andere bestuurlijke instanties hadden een aanspreekpunt.
Visies, visies, visies
Visies zijn er in vele soorten en maten. Hier een paar verschillende waar je als dorp mee te maken kunt krijgen:
- Dorpsvisies (vaak ook toekomstvisie geheten): plannen die vanuit het dorp – soms met hulp van gemeentes, Groninger Dorpen of andere professionele organisaties – tot stand zijn gekomen en die laten zien wat de identiteit is van een dorp, wat de zwakke en sterke punten zijn en welke prioriteiten de bewoners hebben op het gebied van bijvoorbeeld wonen, leven en ondernemen, vervoer en verkeer, natuur en omgeving, leefbaarheid, zorg en energie. Voorbeeld: Tjuchem: Dorp met een visie 2017-2027.
- Gebiedsplannen: plannen die vaak door gemeentes zijn opgesteld en die vaak over de toekomst van een groter gebied gaan. Voorbeeld: De gebiedsvisie Middag-Humsterland.
- Provinciale plannen en visies, meestal uitgewerkt op gebiedsoverstijgende thema’s zoals over natuur, ruimte, wonen, vervoer, toerisme en recreatie, energie, educatie en cultuur. De provincie Groningen heeft een hele reeks van dit soort plannen en toekomstvisies. Een van de belangrijkste daarbij is de Structuurvisie.
- Plannen van instellingen als Landschapsbeheer, stichting het Groninger Landschap en Staatsbosbeheer, waterschappen als Noorderzijlvest en Hunze en Aa’s, erfgoedbeheerders als Erfgoedpartners en de stichting Groninger kerken, vervoersbedrijven als Arriva, NS en qbuzz en het OV Bureau Groningen, etcetera. (De toekomstplannen staan vaak in de jaarverslagen, evenals namen van – plaatselijke – beleidsmedewerkers, adressen en mailadressen, etcetera.).