Het begon allemaal in 2003 toen de voorzieningen voor het basisonderwijs in Oostwold onder druk kwamen te staan: de panden waren oud en moesten gerenoveerd worden. Vanuit de toenmalige gemeente Leek werd toen geopperd de leerlingen naar een nieuwe openbare basisschool in de hoofdplaats Leek te laten gaan.
Een groep dorpsbewoners, onder aanvoering van Evert van Vliet, besloot in actie te komen. Waarom niet veel, zo niet allerlei voorzieningen onderbrengen in een groot multifunctioneel centrum? Scholen, peuterspeelzaal, gymlokaal, feestzaal, dorpshuis, vergaderzalen, zelfs een supermarkt-op-vrijwillige basis werd als idee geopperd. Het plan was al snel duidelijk: zelf initiatief nemen, alle neuzen in één richting zien te krijgen en vervolgens een kant-en-klaar aanbod aan de gemeente doen. Van Vliet: ‘Mensen willen ontzettend graag in het dorp blijven wonen. En dat kan alleen als er basisvoorzieningen zijn die je in stand kunt houden.’
Het eerste wat de initiatiefgroep dus deed was informatieavonden houden, een stichtingsbestuur oprichten waarin de 26 verenigingen in en om het dorp samenkwamen. Daar kwamen 12 werkgroepjes uit voort die allemaal een eigen taak kregen. Vervolgens lieten ze studenten een enquête uitvoeren onder inwoners van Oostwold en de omliggende dorpen. ‘Het is belangrijk dat mensen als Geerten meedenken in de voorfase. Dat je een plan kunt voorleggen en zegt: schiet er maar op, wat kunnen we verbeteren? Daar wordt het project alleen maar beter van.’
Toen wel duidelijk werd dat er veel animo was voor het plan werden vervolgens certificaten verkocht waarmee de dorpsbewoners zich met het project konden verbinden. Dat werd een groot succes. Zoals Burgemeester Berend Hoekstra in 2017 memoreerde toen initiatiefnemer Evert van Vliet een lintje kreeg: ‘Oostwold heeft 800 inwoners. Evert slaagde er in om 190 certificaten voor de supermarkt te verkopen. Dat is dus zo ongeveer elk gezin in het dorp.’
Daarna werden middelen binnen gehaald van diverse fondsen, de gemeente, provincie, rijk en Europa en er werden samenwerkingen aangegaan met particuliere organisaties. Een uitgebreid exploitatieplan kwam op tafel, want een gebouw neerzetten is heel wat anders dan een multifunctioneel centrum jaar in jaar uit financieel gezond houden. Een sluitende begroting was en is het streven. In 2011 ging de Gaveborg open. Totale investering: bijna 4,5 miljoen euro, waarvan de gemeente zo’n 55% betaalde. Oppervlakte: 2000 m2 alleen al op de benedenverdieping, 3077 m2 in totaal.
De Gaveborg is een waarlijk multifunctioneel centrum dat plaats biedt aan twee basisscholen, kinderopvang met peuterspeelzaal, een kinderdagverblijf en tussenschoolse opvang, een gymzaal, kleed- en doucheruimten voor binnen- en buitensport, het dorpshuis-annex-sportcafé, bestuurs- en vergaderkamers en de supermarkt. Inmiddels zijn de scholen gefuseerd, functioneert het dorpshuis in optima forma, evenals coöperatieve supermarkt de Gravesuper die door vrijwilligers (sociale werkplek) uit het dorp wordt gerund.
MFC de Gaveborg is inmiddels een bekend voorbeeldproject waar vele andere dorpen zich door lieten inspireren. Bovendien kreeg het initiatief een ‘appeltje van oranje’ omdat het volgens het Oranje Fonds een initiatief is dat verschillende groepen mensen verbindt en een inspiratie is voor anderen.’ De laatste jaren is ook veel aandacht voor duurzaamheid en energiebesparing, met lagetemperatuurverwarming, elektrische warmtepompen, een zonneboiler en een verticale bodemwisselaar.
