Waarom zouden we bewonersinitiatieven ondersteunen?
De meeste dorpsinitiatieven komen vroeg of laat – op welke manier dan ook – bij Dorpsbelangen terecht. Soms is het onderdeel van een standaardtraject, zeker als dorpsbewoners vaker op vaste basis of via projecten samenwerken met Dorpsbelangen. Maar er zijn ook uitzonderingen: initiatieven die uit een hele andere hoek komen. Van nieuwe, enthousiaste dorpsgenoten bijvoorbeeld, of van individuen en groepen die tot nu toe onder de radar bleven. Wat doe je daarmee?
Of een initiatief bij je wordt aangemeld of niet, uiteindelijk zul je moeten bepalen of en hoe Dorpsbelangen dit project eventueel zou kunnen ondersteunen. Veel hangt natuurlijk af van de structuur, vorm en doel van Dorpsbelangen: is het een traditionele vereniging, een coöperatie of kent het een andere vorm? Voert Dorpsbelangen alleen eigen projecten uit, of is ze ook dienstbaar en ondersteunend voor initiatieven van buiten de eigen kring?
In alle gevallen kan het geen kwaad om op de hoogte te blijven van de verschillende initiatieven in het dorp. Soms weten de nieuwbakken initiatiefnemers niet dat er al plannen zijn voor een speeltuintje of dorpsbioscoop, of er al een art weekend is gepland voor volgend jaar. In alle gevallen is het goed om te weten wat er speelt en leeft in het dorp. Gebruik daarvoor de geëigende kanalen – web, sociale media, dorpskroeg, schoolplein, leugenbankje – en nodig initiatiefnemers uit om te komen overleggen.
Wacht dus niet tot de bewoners op jou af komen met een vraag of een plan, maar probeer contact te leggen als je de eerste signalen ontvangt. Al was het alleen maar om te laten zien dat je weet wat er speelt en er belangstelling is voor het wel en wee van een dorp.
Bijvoorbeeld in:
Zo werd de Dorpsbelangenvereniging Den Andel met het aantreden van een nieuwe voorzitter in 2017 een netwerkorganisatie. ‘Iedereen met een bepaalde passie moet iets kunnen doen en betekenen in Den Andel’, zei de voorzitter. ‘Dat is het uitgangspunt: zoveel mogelijk mensen mee laten doen.’ In de praktijk betekent dit dat bewoners van Den Andel die ideeën of plannen hebben zelf aan de slag gaan om deze te realiseren. Dorpsbelangen ondersteunt dit met advies, netwerkconnecties en publiciteitsmiddelen (website, dorpskrant). ‘Heb je klachten over het verkeer? Formeer maar een werkgroep. Degene die er het meeste last van hebben, moeten maar die werkgroep op gaan richten. Dan moet je draagkracht zien te krijgen, samen met ons.’
Toen twee bewoners aankwamen met het idee om het voormalige voetbalveld om te zetten in een Dorpstuin (Dorpsmoestuin), ondersteunde Dorpsbelangen dit van harte, maar de verantwoording voor de uitvoering en de exploitatie bleef bij de initiatiefnemers.
De kracht van een dorpsgemeenschap
Wat is de kracht van een dorp en zijn gemeenschap?
- Sociale cohesie. Dorpen vormen een afgebakende sociale eenheid met een overzichtelijke dorpsgemeenschap. Mensen zijn actief in kleinschalige organisaties, kerken, dorpscomités en verenigingen, doen vrijwilligerswerk en werken samen. De kunst is om die potentie te blijven mobiliseren en voor nieuwe impulsen te zorgen, onder andere op het gebied van leefbaarheid en duurzaamheid.
- Enthousiaste vrijwilligers. In dorpen zijn er veel vrijwilligers die bereid zijn zich in te zetten voor de leefbaarheid van hun dorp.
- Kennis en ervaring. Er is in dorpen een vaak onverwacht grote potentie aan kennis en ervaring aanwezig bij het opzetten en uitvoeren van acties en projecten. Er wonen vaak mensen met goede opleidingen en uiteenlopende beroepservaringen. Door deze mensen bij elkaar te brengen ontstaan in het dorp nieuwe groepen vrijwilligers met vergelijkbare ideeën en idealen. Samen kunnen ze een voortrekkersrol spelen bij het ontwikkelen van projecten die voor het hele dorp aantrekkelijk zijn.
- Technische mogelijkheden. Veel technische oplossingen kunnen tegenwoordige goed geïmplementeerd worden op dorpsniveau. Een halve eeuw geleden moest je bijvoorbeeld over een elektriciteits- of warmtecentrale beschikken om als dorp je eigen energie op te wekken, tegenwoordig kan dat met zonnepanelen, windmolens en biovergisters. Bovendien heeft de organisatie van dit soort projecten op dorpsniveau minder aanlooptijd nodig dan op andere schaalniveaus.