Hoe moeten we de adviezen en visies in ons projectplan verwerken?
Je initiatief blijkt uiteindelijk in lijn met de toekomstvisie van je dorp, de gesprekken met mogelijke partners zijn achter de rug. Veel heb je geleerd, veel inzichten heb je verworven. Nu is de tijd om van je initiatief een project te maken. Met een duidelijk doel, een planning, een begroting en een goed uitgewerkt projectplan.
Daarvoor zul je eerst alle adviezen en inzichten moeten verwerken in je oorspronkelijke plan. Wat waren de belangrijkste aanbevelingen? Hoe moet je je plan aanpassen om je gesprekspartners, financiers en vergunningverlenende instanties over de streep te kunnen trekken? Welke aanpassingen zijn nodig om de toekomstvisie van het dorp nog beter te ondersteunen?
Informeer eerst je projectgroep en de initiatiefnemers over de nieuwe inzichten, ga in gesprek met ze over deze aanpassingen en vraag je met elkaar af in hoeverre je nog achter dit aangepaste plan kunt staan. Doe je niet teveel water bij de wijn? Of is het plan juist beter geworden? Wat is je speelruimte?
Kijk vooral uit dat je oorspronkelijke ideeën niet verwateren door al die wensen en ideeën van partners en dorpsgenoten. Een dorpsmoestuin die ook nog kinderspeelplaats moet worden en hondenuitlaatgebied is eigenlijk geen moestuin meer, maar een dorpsparkje.
Pas het plan aan tot het niet meer wringt en leg het geheel voor aan het dorp. Kaftje erom, nietje erdoor en uitdelen. Maak vooral ook duidelijk wie de partners zijn en wat dat betekent voor het initiatief en het plan. Voorleggen kan via de dorpskrant, een poster in het dorpshuis en de plaatselijke winkels of gewoon door huis aan huis een folder te verspreiden. Kijk of er een mogelijkheid is om in de vergadering van vereniging Dorpsbelangen je plan toe te lichten.
Vergeet niet je projectpartners in te lichten over deze stappen. Het belangrijkste in dit stadium is open en helder te zijn naar iedereen, zodat in de projectfase zo min mogelijk onduidelijkheden zijn.
Bijvoorbeeld in:
Bij de zogenoemde MEER-dorpen ten oosten van Groningen – Middelbert, Engelbert, Euvelgunne en Roodehaan – stond vanaf 2019 veel te gebeuren. Er moest onder andere een nieuwe weg worden aangelegd, er werden vijftienhonderd nieuwe woningen in dit gebied gepland en er moest een nieuw schoolgebouw worden gebouwd. De oude dorpsvisie uit 2009 moest daarom worden aangepast, vond men.
De vereniging Dorpsbelangen besloot daarop de zogenoemde gereedschapskist van Typisch Gronings te gebruiken – een methode waarbij bewoners met behulp van wekelijkse opdrachten ontdekken wat zij zelf belangrijk vinden aan hun dorp en leefomgeving. Tijdens de startbijeenkomsten in januari 2020 in het MFC in Engelbert en de kerk in Middelbert werden meer dan honderd van dit soort gereedschapspakketjes uitgedeeld, beschikbaar gesteld door de Vereniging Groninger Dorpen. Door de coronacrisis konden de gebundelde en verwerkte resultaten helaas niet in een grote gebiedsbijeenkomst gepresenteerd en besproken worden, wel werden ze online gepubliceerd en besproken. Deze reacties werden meegenomen in gesprekken tussen de belangenvereniging, de werkgroep dorpsvisie en het team van Typisch Gronings.
Hoe kan een gemeente een dorp helpen met zijn toekomstvisie?
Het maken van een dorpsvisie gaat uit van wisselwerking tussen dorp en gemeente. Gemeenten kunnen daarbij kennis beschikbaar stellen aan dorpsbewoners en –verenigingen over organisatievormen en dorpsraadpleging . Bovendien kunnen ze deze vergelijken en verbinden met ervaringen uit andere dorpen. Ideaal zou zijn als er ook financieel kan worden bijgedragen aan zaken die binnen het takenpakket of beleid van de gemeente passen en die een plek kunnen krijgen binnen de dorpsvereniging.
Op deze manier kunnen gemeenten dorpen en dorpsverenigingen helpen met de vorming van dorps- of regiovisie, bij de vastlegging hiervan en het gebruik als basis voor visievorming op een grotere schaal. Dit kan onder andere gebeuren door ondersteuning te bieden door de inzet van ambtelijke begeleiding en vakspecialisten.
De gemeente kan deze geformuleerde dorpsvisie bekrachtigen middels een (ruimtelijk) besluit en afspreken deze ook als uitgangspunt voor verdere visievorming te gebruiken.
De belangrijkste schakel hierin zou de gemeentelijke dorpenondersteuner moeten zijn. Die speelt in op lopende processen of nodigt het dorp uit tot het opstellen van een visie of de periodieke actualisatie daarvan.
Als er nog geen organisatie in het dorp is zou de gemeente het dorp moeten helpen om deze formeel of informeel op te zetten waarbij een evenwichtige informatie-inwinning het uitgangspunt is. Het dorp en de dorpsondersteuner stippelen samen een route uit en zorgen ervoor dat zowel het proces als de uitkomst daarvan verankerd worden in de besluitvorming.
Het is aan de gemeenten om daarbij ook de bredere context te bewaken en het dorp goed te informeren over de mogelijkheden en de gemeentelijke afwegingen die daarbij plaats moeten vinden. Als een dorp bijvoorbeeld energieneutraal wil worden met behulp van een eigen energiecentrale (welke dan ook) dan heeft dat invloed op de brede omgeving en de evenwichtige distributie van energie. Dat kan zelfs de invloed van de gemeenten te buiten gaan.