Gaan we met vrijwilligers werken of trekken we iemand van buiten aan?
Soms kunnen in het gemeentelijke project niet alle taken door vrijwillige dorpsgenoten worden uitgevoerd. En soms is het ook slimmer om iemand van buiten aan te trekken, want die heeft geen eigen belangen. Aarzel niet om iemand van buiten aan te trekken, het liefst iemand met een andere ervaring en kennis. Vaak is dat ook goed voor de voortgang en de sfeer, want zo’n ‘buitenstaander’ heeft geen banden en geschiedenis met het dorp, hoeft geen partij te trekken en kan een brug slaan tussen partijen. Bovendien kan hij of zij met een frisse blik naar het project en de rol ervan in het dorp kijken. En belangrijker nog: een buitenstaander heeft geen eigen belangen bij de uitkomst van het project.
Bijvoorbeeld in:
Die buitenstaander kan ook een betaalde kracht zijn. Dat gebeurde bijvoorbeeld in Overschild, waar de gasbevingen het dorp zo hadden toegetakeld dat het grootste deel van de gebouwen moest worden gesloopt en versterkt. Om te voorkomen dat er alleen maar ‘van bovenaf’ versterkingsplannen werden bedacht en uitgevoerd, en de dorpelingen voor een voldongen feit werden gesteld, zochten ze via de verenigingen Dorpsbelangen naar professionele begeleiding. Iemand die alle veranderingen ‘in vogelvlucht’ kon overzien en tegelijkertijd in detail kon beoordelen.
Uiteindelijk werd een Rotterdamse architect aangetrokken als ‘dorpsbouwmeester’ en als bewaker van de complexe bouwprocessen die plaats zouden vinden in het dorp. Als onafhankelijk deskundige moet deze dorpsbouwmeester sindsdien controleren of de geplande huizen van Overschild voldoende kwaliteit hebben en in de omgeving passen. Via de welstandscommissie adviseert hij de gemeente (het college van B&W).
De dorpsbouwmeester werkt daarbij niet alleen met zijn ervaring, kennis en gevoel, maar vooral ook op basis van de Structuurvisie Overschild 2018-2028 die voortvloeide uit de Dorpsvisie Versterking Overschild (Witboek 2.0), die door de dorpsbewoners werd opgesteld. Hij werkt daarin samen met het noordelijke architectencollectief De Toeverlaat dat een aanbesteding won en bewoners vanuit hun eigen wensen begeleidt bij lastige keuzes rond versterking, verbouw of nieuwbouw. Ook moeten deze architecten de Overschilders helderheid geven over de mogelijkheden die ‘van bovenaf’ voorgeschoteld worden.
5 tips voor geslaagde dorpsprojecten
- Werk – als het kan – samen met zoveel mogelijk strategische partijen: van bedrijven en verenigingen tot particulieren en passanten.
- Probeer te begrijpen welke belangen er allemaal spelen. Wat wil eenieder? Wat is zijn of haar doel?
- Zorg ervoor dat iedereen aan het woord komt – ook zij die minder gewend zijn op de voorgrond te treden.
- Geef genoeg ruimte en tijd om zorgen te formuleren.
- Timmer een plan niet helemaal dicht: laat genoeg speelruimte voor onderhandeling en aanpassing.